Muğla’ya girerken, Muğla Belediyesi tarafından kentin girişine Uğur mumcu Bulvarı ile Atatürk Bulvarı’nın kesiştiği döner kavşağa konulmuş olan maket uçağı görünce hemen durup resimledik ve hakkında bilgi edinmeye çalıştık.
Kurtuluş savaşında Sakarya Meydan Muharebesi’nin kazanılmasında büyük rol oynayan ve halen İzmir Gaziemir’deki Hava Teknik Okullar Komutanlığı’nda sergilenen "İsmet Tayyaresi" isimli De-Hawilland- 9 tipi uçağın orijinal boyutlardaki maketinin yapımı yaklaşık iki ay sürmüş. İngiltere Uçak Müzesi’nden alınan çizimler ve ODTÜ uçak mühendislerinin katkısıyla 9 kişilik (İsmet Tayyaresi’nin maketinin belediye personeli tarafından kısa sürede bitirilerek) ekipler tarafından yapımı 2 ay süren maketin Muğla Belediyesi tarafından tıpkı yapımı gerçekleştirilmiş.
İSMET TAYYARESİNİN ÖYKÜSÜ
Ulusal Kurtuluş Savaşının en sıcak günlerinin yaşandığı 1921 yılının Temmuz ayı sonlarında Kuşadası’na zorunlu iniş yapan bir Yunan uçağı yöredeki köylüler tarafından el konularak Söke’ye getirildi. Söke’de Türk Jandarması ile İtalyan işgal güçleri arasındaki gergin görüşmelerden sonra uçağa Türk Jandarması tarafından el konuldu. 57. Fırka Komutanı Miralay Şevik Aker, Muğla Belediye Başkanı Ragıp Zorbas ve Muğla Milletvekillerinin talebi ve eş güdümünde uçağın Muğla’ya taşınması kararlaştırıldı. Uçak Vecihi (Hürkuş) Bey ve Hamdi (Koşman) Beyin gözetiminde Muğla’ya nakledildi. 12 gün süren zorlu yolculuk sırasında uçağın tekerlekleri kanat ve motoru hasar gördü. Hasar gören uçak Muğla’da marangoz Mehmet Köseoğlu, tüfekçi Emir Bekiroğlu, Sadık (Aral) ile Demirci Madan’ın Salih Madanoğlu ve makinist Eşref Usta’nın çabaları ile uçuşa hazır hale gelmiştir. İtalyanlardan sağlanan motor yağı ve uçak benzini ile uçurulan Tayyare 19 Ağustos’ta deneme uçuşu yapmış, 21 Ağustos tarihinde Akşehir, 23 Ağustos tarihinde Batı Cephesi Komutanlığı’nın talimatı ile Ankara’ya gelmiştir. Ankara havaalanında uçağın kuyruğu ve gövdesinin iki yanına Türk Tayyaresi olduğunu gösteren işaretler yapılmış, Vecihi beyin teklifi ile uçağa batı cephesi komutanı İsmet Bey’in adı verilmiştir. Uçak 24 Ağustos sabahı Ankara’dan havalanarak Sakarya Savaşına katılmak üzere cepheye gönderildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder