Gerze Yakup ağa Konağı 2.inci Bölüm

Gerze Yakup ağa Konağı 2.inci Bölüm

Gerze İlçesinde olup sivil mimari örneklerinden biri olan konak, ilçenin merkezi kısmında ve üç yol kavşağında olup, zeminle birlikte 4 katlı bir yapı şeklinde. 19. y.y. Osmanlı dönemi sivil mimarlık örneklerinden en güzeli olan binanın zemin kat kısmı sonradan yapılan değişikliklerle dükkân şekline dönüştürülmüştü.



Yapının ön cephesi dört cumbalıydı. Cumbaların kenar kısımları ve kat bölümleri silme tahtalarla çevrelenmişti. Dördüncü katın orta kısmında küçük bir balkon bulunmaktaydı. Balkon ağaçtan yapılmış, işlemeli iki sütuncuk üzerine oturtulmuş üçgen alınlıklı küçük çatı örtülüydü.

Ön cephede, cumbaların ara kısımlarında ve balkon kısmında sıva üzerine yağlı boya ile yapılmış nebatı motifler görülmekteydi. Binanın iç kısmında odalarda ve salon kısımlarında da sıva üzerine yapılmış resimler vardı.

Binanın doğu ve batı cephelerinin büyük kısmında sıvalar dökülmüştü. Bağdadi olarak yapılmış olan yapının üzeri kiremit çatı ile örtülüydü.


Konakta, kurtulabileceğine inandıkları tek bir tahtayı, kapı veya pencere sövesini, tek bir dolabı bir kapağı iptal etmeden restorasyonunu yapmışlar. Tavan ve duvar süslemelerinde eski görünümünü olduğu gibi bırakılarak, yeni çalışmanın eskiye uygun yapıldığını göstermek istemişler ki bunda da bayağı başarılı olunmuş. Tavan işlemeleriyle ilgili bölümü Trabzon Röleve Müdürlüğü tarafından hazırlanmış.

Konağın en alt zemin katı kafeterya, 1. katı DÖSİM mağazası ve Turizm Bürosu, 2. katı dinlenme ve okuma salonu, 3. katı ise Kültür Evi (Yaşayan Konak) olarak düzenlenmiş.

Yakup ağa Konağı dikdörtgen planlı, moloz taş ve tuğladan dört katlı olarak yapılmış. Konak harem ve selamlık olmak üzere iki ayrı bölüm tek yapı içerisinde ve tek çatı altında düzenlenmiş. Plan düzeni ortadaki sofaya açılan odalardan oluşmuş, mimaride karnıyarık denilen tipte yapılmış. Üzeri kırma çatı denilen şekilde örtülmüş. Cephe düzeni dikdörtgen pencerelerle hareketli bir konumda yapılanmış.

Yapının tüm pencereleri giyotin çerçeveli yani aşağı yukarı sürgülü yapılmış. Üzeri kırma çatı olup olukluk kiremitle örtülmüş. İç kısımda odaların tavan ve duvarları çok zengin bir süslemeye sahipti. Çeşitli renkte çiçek ve geometrik motifler tüm tavanı, dolap kapılarını ve duvarları süslemekte olup eşsiz sanat eserleri kabul edilecek kadar güzel ve hayranlık uyandıran el emeği görüntüler vardı.



Nostalji için:
ESKİ GERZE FOTOĞRAFLARI


YAKUP AĞA KONAĞI’NIN TARİHÇESİ

KAFKASYA'DAN GÖÇ VE YERLEŞME :

Yakup ağa, Kafkasya'nın Karadeniz sahilindeki Tuapse liman şehrine bağlı bir kasabadaki çiftlikte yaşamakta iken, 1864 yılında Rusların Müslüman Çerkeşleri yurtdışında iskana mecbur etme programı gereği, sahibi olduğu menkul ve gayri menkulleri nakte çevirerek eşi Yektadil Hanım ile birlikte Gerze'ye gelen ve ilk olarak Acısu Köyü'ne yerleşen Zekeriya Efendi'nin büyük oğludur.


Hacı Zekeriya Efendi'ye Acısu Köyü'nde yer verilmiş ve bir miktar da orman tahsis edilmiştir. İlk uğraşıları; yerleşmek için gereken bina-ahır yapımı gibi ihtiyaçlar ile birlikte tarlalar açma işlerinden sonra büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, satışı ve köyde kasaplık ilk işleri olmuştur. Hacı Zekeriya Efendi'nin üç evliliğinden Yakup, Nahide, Ömer, Osman ve Nesime isimli 5 evladı olmuştur.

Kafkasya'da nakte çevirdikleri ile Gerze kasaba içinde arsa ve Saraçoğlu Köyü ile sahilde Dereyeri olarak tabir edilen tarlayı alarak buraya kereste ambarı, yazıhane binası yapmıştır. Ayrıca Dereyeri mevkiine yelkenli gemilerin yanaşıp, tomruk ve ceviz kütüğü yükleyebileceği basit bir iskele yaptırmıştır. Bundan sonraki işi, Samsun'a tomruk, kerestelik ağaç göndermek olmuş ve bu arada da Gerze'de bütün ailesinin oturacağı konağı inşaa ettirmiştir. Tarih 1911 (Hicri 1327)

Bu arada Hacı Zekeriya Efendi oğlu Yakup Ağa'yı aynı şekilde Kafkasya'dan Sinop'a gelen Hacı Ömer Efendi'nin kızı Naciye Hanım ile evlendirmiştir. Bu evlilik her iki hacının dünür olması sebebiyle ortaklık yaparak işleri büyütme yoluna gitmesine vesile olmuştur. Büyük oğul Hasan Kılıç Samsun'da kereste mağazası açarak ticarete başlamıştır.

1929 yılında Amerika'da meydana gelen büyük kriz (kara cuma) Türkiye'de de büyük ekonomik çalkantılar yaratmış ve büyük iflaslar meydana gelmiştir. Sermayesinden iki misli alacağı olan ve tahsil edemeyen bütün tüccarlar özellikle keresteciler iflas etmişlerdir.

Hacı Zekeriya Efendi 1913 yılında, Yakup Ağa 1928 yılında vefat etmişlerdir.

Hacı Zekeriya Efendi, Ketekaç Oğulları ile anılmaktadır. Aile, Soyadı Kanunu'nu takiben kelime anlamına gelen en uygun olarak Kılıç soyadını almıştır.

KONAĞIN İNŞAATI:

Şimdiki binanın bulunduğu yerde evvelce yapılmış iki katlı bir ev ve arkasına açık bir at ahırı varmış. Konak yapımına karar verilince, Romanya'dan fırınlanmış kafi kereste, Rusya'dan kalfalar ve tavan ve duvar resimleri için ressamlar getirilmiş ve konak 1911 yılında inşa edilmiştir.
Binanın zemin katında; 4 dükkan, büyük mutfak, çamaşırhane ve iki fırın yer alacak şekilde inşa edilmiştir. Üst katlarda toplam 12 oda 6 salon, 6 tuvalet, 6 küçük banyo mevcuttur. Odaların 3 tanesinde ayrıca bacalı ocak vardır.

Binanın son katındaki balkonlu taraftaki dairede Hacı Zekeriya Efendi'nin, batıya bakan diğer dairede de Yakup Kılıç'ın kaldığı ve iki daire arasında büyük bir kapalı kapı ile yine alt katlarla arasındaki merdivenler başında iki büyük kapı vardır. Yani 2 adet süit daire (iki ayrı ev) havası verilmiştir.

Konağın üst katlarındaki tavanlardaki yağlı boya resimler Rusya'dan getirilen ressam tarafından yapılmıştır.